Prawa autorskie osobiste i materialne

 
"Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór)." – ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych.

Utwór staje się przedmiotem prawa autorskiego, gdy następuje jego ustalenie, czyli utwór przybiera jakąś postać (niekoniecznie fizyczną), może być wygłoszony przez nas publicznie, aczkolwiek nieopublikowane zapisy i nagrania również podlegają ochronie prawnej.

Prawo autorskie

(w jego skład wchodzi prawo autorskie osobiste i materialne)

Prawo autorskie osobiste – chroni więź twórcy z utworem (w Polsce jest ona niezbywalna i nieograniczona w czasie)
Mamy prawo do:
– Podpisania się pod utworem nazwiskiem lub pseudonimem (to, co stworzymy jest nasze i nie możemy się zrzec autorstwa)
– Nienaruszalności treści
– Decydowaniu o pierwszym udostępnieniu utworu
– Nadzór nad sposobem korzystania z utworu

Prawo autorskie majątkowe – mamy prawo do zarabiania na naszej twórczości. Prawa majątkowe po śmierci autora mogą dziedziczyć bliscy, jednakże po 70 latach od śmierci autora utwór i tak przechodzi do domeny publicznej, czyli wydawca pokrywa jedynie koszty dodruku nowych egzemplarzy (prace tłumacza, redaktora i korektora, jeżeli jest taka potrzeba). Złoty interes prawda? Ciągle robi się dodruki lektur bez płacenia honorarium dla autora. Tak... gdyby tylko było tak pięknie. W Polsce istnieje coś takiego jak Fundusz martwej ręki, gdzie wydawca musi wpłacać około 5% - 8% dochodu brutto ze sprzedaży utworu na terytorium naszego kraju.

Wnioski: w Polsce NIE MOŻNA zrzec się praw autorskich osobistych, to jest niewykonalne, możemy jedynie przenieść na inny podmiot prawa autorskie majątkowe lub zezwolić na dozwolony użytek utworu dzięki licencji CC.